A Marea Atlántica insta ao goberno municipal a saír da pasividade e avanzar na xustiza fiscal na Coruña
O grupo municipal da Marea Atlántica insta ao
goberno do PSOE a saír da pasividade e modificar as ordenanzas fiscais do
Concello para facelas máis xustas e progresivas, na liña seguida durante o
mandato de Xulio Ferreiro e das propostas trasladadas ao actual goberno local o
pasado 15 de outubro. Serán medidas que non dan fotos, pero que son moi
necesarias nunha cidade na que a taxa de risco de pobreza sitúase no 21,1%.
Así, propoñemos que Emalcsa garanta o mínimo vital de auga para todos os fogares, a
eliminación do co-pagamento no Servizo de Axuda no Fogar, unha bonificación na taxa do lixo para os
composteiros, a elaboración dun censo
actualizado de vivendas baleiras e o reforzo da inspección tributaria.
Solicitámoslle ao executivo local que asuma estas
medidas para beneficiar ás persoas máis vulnerables, en lugar de prexudicalas
como fixo coa xestión das bolsas comedor, os impagos da Renda Social Municipal
e as axudas de emerxencia e o peche do Centro Abeiro. E, para facer valer o
peso da Coruña, instamos tamén a convocar canto antes o Pleno Extraordinario
sobre os Orzamentos da Xunta, solicitado pola Marea Atlántica e o BNG. Mínimo vital e eliminación do
copagamento
Deste xeito e como xa fixeron cidades como Cádiz,
Córdoba e Sevilla, propoñemos que a ordenanza fiscal nº 5 garanta o Dereito
Humano a Auga, recoñecido pola ONU, e explicite que toda a veciñanza da Coruña
terá garantido o “mínimo vital” que a Organización Mundial da Saúde fixa en 100
litros por persoa e día. Supón consolidar a medida que o goberno da Marea
Atlántica aprobou xa en 2015, para que non se lle corte a auga ás persoas en
risco de exclusión, beneficiarias da RISGA ou a Renda Social Municipal.
Ademais, propoñemos incrementar o número de persoas beneficiarias das bonificacións nas taxas da auga, o
lixo e o saneamento, elevando os limiares de renda por debaixo dos cales as persoas
se se poden acoller tanto á cota cero como á reducida.
Tamén recollemos unha das nosas propostas
electorais: a eliminación do co-pagamento na axuda a domicilio, na que xa hai
moito traballo adiantado do goberno anterior. Este servizo é básico para que as
persoas que se atopan nunha situación de dependencia poidan ter unha vida
digna. Emprégano 1.400 persoas na nosa cidade, a maioría mulleres, e cunha
renda media de menos de 980 euros ao mes. A Xunta obriga a cobrar polo Servizo
de Axuda no Fogar, pero faino con decretos que invaden competencias municipais.
Por 500.000 euros ao ano e unha modificación da ordenanza fiscal 18, o Concello
podería suprimilo por completo.
Ademais, por xustiza ambiental, propoñemos dar un
primeiro paso cara á modificación da taxa do lixo para que pague máis quen máis
residuos produce. A nosa proposta é que as persoas que instalen composteiros
para os seus orgánicos, teñan unha bonificación entre un 25% e un 50% na
ordenanza fiscal número 6.
Para garantir o Dereito á Vivenda, xa no anterior
mandato, incrementamos ao 50% (o máximo legal) o recargo para as vivendas
baleiras, pero non pode aplicarse porque nin a Xunta nin o Estado cumpriron a
súa obriga de regular que se considera unha vivenda baleira. Para afondar na
necesidade de dar este paso, propoñemos elaborar un censo dos inmobles
deshabitados na nosa cidade, dos que se calculan uns 18.000. E para ter a
seguridade de que estes cambios chegan, pedimos un reforzo da inspección
tributaria coa contratación de dúas persoas.
Continuar coas
reformas do anterior mandato
Estas propostas buscan afondar no traballo
realizado durante o goberno de Xulio Ferreiro, cando se introduciron varias
reformas nos tributos municipais para facelos máis xustos e progresivos. Así,
incrementouse ao máximo a bonificación do IBI para as vivendas protexidas
(pasando de 5 a 7 anos) e baixóuselles tamén o imposto sobre construcións.
Tamén se lle baixou o IBI ás familias numerosas (incorporando criterios de
renda) e ás actividades pesqueiras, mentres se penalizou aos vehículos con
maior potencia e máis contaminantes no IVTM, beneficiando aos eléctricos e
híbridos. E como xa se indicou, baixouse a taxa da auga e garantiuse a cota
cero para as persoas en situación de vulnerabilidade, entre outras medidas que
se poden ver no documento adxunt
o.
Proposta
para a modificación de ordenanzas fiscais de 2020
Entre 2015 e 2019, o goberno municipal da Marea
Atlántica impulsou unha importante reforma fiscal no
Concello da Coruña, fundamentalmente dirixida a introducir unha maior progresividade e criterios, en xeral, de xustiza
fiscal e ambiental. Estas son algunhas das modificacións
que se levaron a cabo:
●
Incremento do período de bonificación no Imposto
sobre Bens Inmobles (IBI )
das vivendas protexidas, pasando de cinco a sete anos.
● Nova
bonificación do 50% no Imposto sobre Construcións, Instalacións e Obras (ICIO ) das vivendas protexidas.
● Incremento
do 25% ao máximo legal do 50% do recargo no IBI para as vivendas baleiras,
pendente de aplicación por falta da preceptiva normativa autonómica e estatal.
● Rebaixa
da taxa de auga , tanto na cota fixa como nas cotas
variables.
●
Cota cero nas taxas de auga, depuración e lixo para persoas beneficiarias da RISGA, a
Renda Social Municipal e prestacións análogas.
● Novas
bonificacións nas taxas de auga, depuración e lixo, entre o 50% e o 75%, para
unidades familiares con ingresos iguais ou inferiores ao IPREM ou a 1,5 veces o
IPREM respectivamente.
● Incremento
e homoxeneización do tipo do IBI para os Bens Inmobles de Características
Especiais (BICES), con bonificacións para actividades pesqueiras, náuticas e
congresuais, así como para a lonxa.
● Novas
bonificacións no IBI, entre o 20% e o 90%, para familias numerosas,
incorporando tamén criterios de renda.
● Nova
bonificación do 70% no ICIO, até un máximo de 2.000 euros, para emprendedores
con menos de 24 meses de actividade.
●
Cota cero para traspasos, cesións e transmisións
de titularidade de actividades e bonificación do 25% para actividades
desenvolvidas en establecementos cunha superficie inferior aos 150 metros
cadrados.
● Modificacións
das tarifas do Imposto de Vehículos de Tracción Mecánica (IVTM ) para penalizar aqueles con maior potencia e ampliar as
porcentaxes de bonificación até o máximo legal para os eléctricos e os que
empregan os combustibles menos contaminantes.
Coas limitacións derivadas do apretado calendario que
manexa o goberno local, no exercicio 2020 é preciso continuar con esta senda e
profundar no carácter progresivo dos tributos locais, e consolidar así mesmo os
criterios de xustiza fiscal e ambiental. Máis alá doutras reformas que se
poidan considerar, como as que conduzan a un maior e máis flexible acceso
da cidadanía ao espazo público e aos equipamentos municipais con fins non
lucrativos, priorizamos as seguintes modificacións:
Mínimo vital garantido e ampliación das bonificacións nas taxas de auga, depuración e lixo para as familias vulnerables
Propoñemos que a ordenanza fiscal nº 5
recoñeza explicitamente o “dereito humano á auga”, tal e como o
fixeron tanto o Comité de Dereitos Económicos, Sociais e Culturais das Nacións
Unidas en 2002 (“O dereito humano á auga é o dereito de todos a dispoñer de
auga suficiente, salubre, aceptable, accesible e asequible para o uso persoal e
doméstico”) como a Asemblea Xeral das Nacións Unidas en 2010. Así mesmo,
propoñemos que se recoñeza explicitamente o “mínimo vital garantido” de
100 litros por persoa e día, segundo o recomendado pola Organización Mundial da Saúde (OMS) .
No pasado mandato, o goberno municipal da Marea Atlántica
garantiu que non se lle cortase o subministro de auga a ninguén que, en
situación de vulnerabilidade, non puidese pagalo. Trátase agora de dar un paso
máis alá e consolidar este dereito, engadindo ademais maiores facilidades. Por
exemplo, eliminando algún dos requisitos incluídos na ordenanza, de ser viable,
como a esixencia de que a persoa sexa a titular do contrato e estea empadronada
na vivenda correspondente. Cumpriría tamén elevar o umbral de renda para as unidades de
convivencia que poderían acollerse á cota cero e ampliar tamén a poboación
potencialmente beneficiaria das bonificacións.
Actualmente, a cota cero está
limitada ás persoas beneficiarias da Renda de Inclusión Social de Galicia
(RISGA) ou prestacións análogas, caso da Renda Social Municipal, mentres que as
unidades de convivencia con ingresos iguais ou inferiores ao Indicador Público
de Renda de Efectos Múltiples (IPREM) reciben unha bonificación do 75% sobre a
taxa e as que acaden 1,5 veces este indicador poden acollerse a unha do 50%. O
IPREM está conxelado dende 2017 e moi distanciado xa, tras o incremento que
entrou en vigor este ano (900 euros), do Salario Mínimo Interprofesional (SMI).
Á vista de que A Coruña presenta hoxe unha taxa de risco de
pobreza ou exclusión social do 21,1% e de que, malia á mellora dos últimos anos
(o peor dato da última década rexistrouse en 2014), máis de 11.300 fogares
seguen a declarar dificultades para chegar a fin de mes, é necesario ampliar o
alcance destas bonificacións incrementando os limiares de renda que
corresponden a cada unha delas, tanto á cota cero como ás cotas reducidas, replicando ademais estes novos treitos nas taxas
correspondentes á depuración e á recollida do lixo, tal e como se fixo no
mandato anterior.
Así mesmo, no canto dunha rebaixa xeral da taxa de auga,
que segue a ser superior ao custo efectivo do servizo, propoñemos que
o excedente da diferenza entre custo e taxa se destinen unicamente á xestión
integral do ciclo da auga e, excepcionalmente, no caso desta empresa
pública, á vista do seu obxecto social e dos plans para a posta en marcha dun
operador enerxético, a políticas contra o cambio climático e pola
soberanía enerxética.
Eliminación do co-pagamento no Servizo de Axuda no Fogar
O da axuda a domicilio é un servizo de carácter esencial,
básico e normalizador para as persoas que se atopan nunha situación de
dependencia. Atende anualmente unha media de 1.400 persoas,
catro de cada cinco cuns ingresos mensuais por debaixo dos 1.300 euros. A
renda media das persoas que empregan este servizo ronda os 980 euros ao mes.
Este dato é especialmente relevante no caso das mulleres, en tanto que as súas
rendas son inferiores ás dos homes e constitúen o 73% das persoas usuarias. A
todo isto habería que engadirlle os gastos adicionais que asumen as familias
con persoas en situación de dependencia para cubrir as súas necesidades
básicas.
Os decretos da Xunta de Galicia 99/2012 e 149/2013, que son
os que regulan o co-pagamento, invaden competencias que corresponden ás
entidades locais na creación e determinación de taxas, e ademais vulneran o
principio de reserva legal en materia tributaria. Segundo a Lei de Facendas
Locais, corresponde aos concellos, en exercicio da súa competencia, regular as
taxas. Por tanto, propoñemos, en liña co traballo desenvolvido polo goberno
municipal e a Asesoría Xurídica do Concello durante o pasado mandato, a
modificación da ordenanza fiscal nº 18 para a completa supresión
do co-pagamento no Servizo de Axuda no Fogar (SAF), o que tería un custo
estimado de 500.000 euros anuais.
Primeiro paso cara ao pagamento por xeración de residuos
O modelo fiscal na recollida e o tratamento de residuos
debera camiñar cara ao pagamento por xeración, é dicir, a primar no ámbito
fiscal o esforzo cidadán, e por iso propoñemos a modificación da ordenanza
fiscal nº 6 para incluír unha bonificación entre o 25% e o 50% para aqueles suxeitos
pasivos que instalen composteiros individuais ou comunitarios, sexa a
iniciativa propia ou en colaboración con algún programa municipal.
Esta bonificación por autocompostaxe deberá validarse por comprobación dos
técnicos do Concello da existencia do composteiro ou similar así como da súa
utilización, tal e como se fai noutras cidades.
Trátase de afondar na perspectiva do residuo cero e ligar a
taxa cos residuos que se producen, bonificar o comportamento colaborativo da
cidadanía e reducir custos de xestión e de rexeites. Coa posta en marcha do
novo contrato poderán abordarse novas modificacións na fiscalidade que vaian
neste sentido. No caso da compostaxe caseira e comunitaria, a xestión da
materia orgánica xa se produce in situ e evítase ter que transportala até a
planta de tratamento, procesala e posteriormente eliminala como rexeite ou
bioestabilizado, aforrándolle custos ao Concello.
O Concello iniciou en anos pasados a instalación de
composteiros e ten unha listaxe de persoas usuarias. Aínda que de momento é un
número reducido, as análises indican que se podería chegar a aproximadamente
1.500 composteiros individuais e ducias de proxectos de composteiros
comunitarios. En ambos os dous casos, esta vía de xestión está recollida no
contrato de recollida de lixo recentemente adxudicado e polo tanto non
requirirá de orzamento a maiores.
Protección do dereito á vivenda
O da vivenda é un dereito ameazado. As dificultades de
acceso a un teito son cada vez maiores para a maioría social, singularmente
para a xente moza e as persoas en situación de vulnerabilidade. Urxe a
implementación dun plan ambicioso de intervención no mercado da vivenda por
parte do Concello da Coruña que se concrete debidamente nos orzamentos de 2020,
e cómpre tamén afrontar o crecente impacto da vivenda de uso turístico antes de
que sexa demasiado tarde, tanto no plano normativo como no fiscal.
No pasado mandato, as escasísimas capacidades progresivas e
redistributivas do IBI foron practicamente esgotadas. Á espera de que se
acometa dunha vez por todas, a nivel estatal, a reforma deste imposto, convén
non obstante seguir a dar pasos. Nese sentido, propoñemos que se elabore un censo
de vivendas baleiras, unhas 18.000, e se lle esixa á Xunta
de Galicia e ao Goberno do Estado a súa regulación, requisito indispensable
para aplicar o recargo do 50% no IBI destes inmobles, que xa está en vigor na
Coruña. En paralelo, poñemos sobre a mesa tamén a bonificación
do 95% da cota do IBI para vivendas de aluguer social a prezo taxado e a
asunción por parte do Concello do imposto correspondente ás de titularidade
municipal.
Reforzo da inspección tributaria
A loita contra a fraude fiscal debera ser
outra das prioridades na xestión municipal, e isto pasa necesariamente por
reforzar a Unidade de Inspección de Tributos. O proxecto de orzamentos para
2019, que non puido ser aprobado pola oposición do PSOE e o PP no
Pleno da Corporación, incluía dúas prazas adicionais para este fin no
cadro de persoal. Propoñemos, por tanto, que se retome esta proposta nas contas
de 2020.
No hay comentarios:
Publicar un comentario